DE EERSTE STEDEN

De vikingen hadden ook steden gesticht. Die waren natuurlijk niet te vergelijken met de steden die we nu kennen. Hoogbouw kende men niet. De huizen waren van hout, de straten waren rijen planken boven de modderige grond als het regende. Net als op het platteland hield men er kippen, varkens en zelfs koeien, ook verbouwden mensen groente's als ze een stukje land hadden bij hun huis. De huizen waren trouwens wel kleiner dan op het platteland.

Steden onstonden alleen op plaatsen, die makkelijk bereikbaar waren en waar handel gedreven werd. Terwijl de bewoners van een boerderij alles zelf moesten maken en verbouwen, specialseerden de stadsbewoners zich in een of andere ambacht of bezigheid. Een beenbewerker vulden zijn werkdagen met het maken van benen voorwerpen en een smid legde zich toep op het vervaardigen van metalen werktuigen en misschien ook sieraden. Deze konden dan op de markt verkocht worden.

Sommigen maakten van het handelen hun beroep en reisden naar verschillende landen om producten van ver te halen en te brengen. Soms kochten ze het netjes, maar soms stalen ze het gewoon. Men handelde o.a. in huiden, wapens, sieraden. Voor speksteen uit Noorwegen en walrustanden werd een hoge prijs betaald.

In de vroege vikingstijd waren de drie belangrijkste vikingsteden, Ribe op het Deense Jylland, Hedeby op de grens van Denemarken en Duitsland en Birka en Sigtuna in Zweden.

BIRKA

Birka was de hoofdstad van de Svear. Het lag op het eiland Björkö in het Mälarmeer. Mensen uit alle uithoeken van Europa kwamen hierheen om handel te drijven. Daarom had Birka een ruime haven aan het strand van het eiland. Om piraten tegen te huden, had men voor de haven palen neergezet om ze te hinderen.

Op de naburige eiland Adelsjö woonde de hoofdman of koning van Birka, waar hij uitzicht had op zijn belangrijkste inkomstenbron, Birka.

De vikingen schreven zelf nauwelijks wat op, ook al kenden ze een schrift, maar op een dag in het jaar 825 kwam de Franse monnik Ansgarius aan in Birka. Hij probeerde de vikingen te bekeren. Dankzij zijn aantekeningen weet men beter hoe Birka er uitzag. Hij schreef o.a. dat er veel Friezen in Birka woonden.

Na twee eeuwen hield Birka op te bestaan. Op internet kwam ik twee theorien tegen. De een zou te maken hebben met de Scandinavische landstijging, waardoor de zeebodem ondieper werd en het moeilijker was om Birka te bereiken. Of dat Birka zwaar werd aangevallen door Deense vikingen en dat in 1007 de stad werd verwoest door de Noorse koning Olav Haralddson. Misschien zijn ze ook wel beiden waar. Sigtuna volgde Birka op als belangrijkste handelsstad.

In 1870 begon men aan archeologische opgravingen en later werd een onderzoekscentrum over de archeologische vondsten van de vikingtijd opgericht op Björkö. De grond waar Birka ooit op heeft gestaan is een schatkamer van informatie over de oude Scandinavische cultuur. Veel boeken en tv-programma's hebben het behandeld.

SIGTUNA

Sigtuna lag op ongeveer 40 kilometer van Birka vandaan op een schiereiland, waar meer schepen konden afmeren. Waarschijnlijk is het gesticht door koning Erik Segersäll (Overwinnaar), maar het was Olav Skötkonung (Schatkoning), die veel voordeel had aan deze handelscentrum. Zijn afbeelding staat op veel munten, die daar gevonden zijn.

Hiervandaan vertrokken producten naar alle hoeken van Europa. Vooral de steden Kiev en Novgorod in Rusland waren veelvuldige handelspartners.

ANDERE STEDEN

Ook op andere plekken verrezen vikingsteden. Sommigen bestaan nog steeds. York was bijvoorbeeld oorspronkelijk een vikingsted. Ze hebben daar een museum aangewijd, die een vikingstraat hebben nagebouwd, maar ook Dublin en Limmerick in Ierland waren oorspronkelijk door de vikingen gesticht.